Introduction เราซื้อหนังสือเล่มนี้มาจากงานหนังสือ 2024 ตอนนั้นสนใจปรัชญาเพราะได้เจอคนๆนึงที่มีบุคลิกน่าสนใจ ประกอบกับการได้พูดคุยกับคนนั้นๆ พอได้เจอหนังสือเล่มนี้ในงานหนังสือเลยลองซื้อมาอ่านดู โดยตอนนั้นก็หวังว่าจะได้ปูพื้นฐานทางด้านปรัชญา
Interest topic
- อุปมานิทัศน์เรื่องถ้ำของเพลโต
- เขาสมมติขึ้นมาว่ามีถ้ำๆนึงที่มีนักโทษถูกล่ามให้หันหน้าเขาหาผนัง และมีเงาที่เกิดจากการที่มีคนข้างหลังแห่สิ่งของต่างๆอยู่ข้างๆกองไฟ
- นักโทษเห็นเงาบนผนังถ้ำเป็นภาพเคลื่อนไหว ก็เข้าใจว่าเงาเหล่านั้นเป็นความจริง เพราะว่าเงาเหล่านั้นเป็นความจริงอย่างเดียวที่พวกเขารับรู้ได้ โดยที่พวกเขาไม่รู้อะเลยเกี่ยวกับวัตถุและกองไฟที่ทำให้เกิดเงา
- พวกเขาจะไม่เชื่อหากว่ามีคนมาบอกว่าเงาเหล่านั้นเกิดจากการที่มีคนสร้างมาจากข้างหลัง
- จนกว่าเราจะได้หนีออกมาเอง เมื่อออกมาจากถ้ำเราอาจจะไม่ชินกับแสงแดดแต่ถ้าหากเราใช้เวลาสักพักเราก็จะสังเกตุเห็นวัตถุหรือสิ่งต่างๆได้
- สำหรับเพลโตแล้ว เขาเปรียบเทียบโลกข้างนอกถ้ำ คือความจริง หน้าที่ของนักปรัชญาคือการส่งเสริมให้ผู้คนออกจากถ้ำ เพื่อที่จะได้ทำความเข้าใจข้อจำกัดในการรับรู้ของพวกเขา
- หนีออกจากถ้ำ = กระบวนการเรียนรู้และพัฒนาทางปัญญา
Notes
- ชนิดของปรัชญา
- เหตุผลนิยม (Rationalism) (เพลโต): ทุกสิ่งที่เราประสบพบเจอในโลกของเราเป็นเรื่องหลอกลวง และความรู้ที่แท้จริงนั้นได้มาจากการไตร่ตรองอย่างมีเหตผลอย่างเดียว
- ประจักษ์นิยม (Empiricism) (อริสโตเติล): ความรู้ได้มาจากการสังเกตุเท่านั้น
- ความรู้เชิงประจักษ์ (Empirical knowledge): ความรู้ที่ได้มาจากการสังเกต หรือ จากประสบการณ์มากกว่าการใช้เหตุผล
- ญานวิทยา (Epistemology): สาขาหนึ่งของปรัชญา เกี่ยวกับความรู้และวิธีที่เราได้รับความรู้มา
- ปฏิบัตินิยม (Pragmatism): สนใจผลกระทบในทางปฏิบัติจากการเชื่อ
- นิยัตินิยม (Determinism): ความเชื่อที่ว่าทางเลือกของเราถูกกำภหนดไว้ล่วงหน้าและเจตจำนงเสรีเป็นภาพลวงตา
- นักธรรมชาตินิยม (Naturalism)
- อภิปรัชญา (Metaphysic): ศึกษาเกี่ยวกับรากฐานของความเป็นจริง
- การบันทึก, ประวัติศาสตร์
- ทุกสิ่งทุกอย่างเปลี่ยนแปลงไปอย่างต่อเนื่อง
- ปฏิทรรศน์ของซีโน
- อคิลลีสต้องวิ่งไล่เต่าที่ออกตัวก่อน
- ทุกครั้งที่อคิลลีสไปถึงจุดที่เต่าเคยอยู่ เต่าจะเคลื่อนไปข้างหน้าอีกเล็กน้อย
- ส่งผลให้ดูเหมือนว่าอคิลลีสไม่มีวันตามทัน
- การไต่สวนความคิด
- ขอคำจำกัดความของแนวคิด
- ไต่สวนคำตอบ, ชี้ให้เห็นความไมสอดคล้อง, ขอรายละเอียดเพิ่มเติม
- เปิดเผยความหมายถึงที่ลึกซึ่งของหัวข้อดังกล่าว
- ดินแดนของเพลโต
- สิ่งที่เราสัมผัสล้วนเป็นสิ่งที่เราจำได้โดยการเปรียบเทียบสิ่งเหล่านี้กับรูปแบบที่สัมพันธ์กันในความคิด เราไม่สามารถรับรู้รูปแบบที่อยู่นอกเหนือความคิดหรือขอบเขตที่เหนือประสาทสาทสัมผัสรับรู้ของเรา แต่ทางหนึ่งที่เราจะรับรู้ได้คือด้วยจิตหรือสติปัญญาของเรา กระบวนการรับรู้นี้จึงเกิดจากสัญชาตญานเป็นส่วนใหญ่
- รูปแบบคือหน้าที่
- การเข้าใจสิ่งใดสิ่งหนึ่งคือการรู้ 4 สิ่งเกี่ยวกับสิ่งนั้น
- สิ่งที่มันทำมาจาก
- วิธีที่มันเกิด
- การออกแบบของมัน
- หน้าที่ของมัน
- การเข้าใจสิ่งใดสิ่งหนึ่งคือการรู้ 4 สิ่งเกี่ยวกับสิ่งนั้น
- จักรวาลที่มีโลกเป็นศูนย์กลาง (ของอริสโตเติล) เคยเป็นแบบจำลองทางดาราศาสตร์มาเกือบ 1900 ปี
- สาเหตุปฐมภูมิ
- ความจริงที่เป็นประโยชน์
- "ความเชื่อของเราจะกลายเป็นความจริงหากช่วยให้เราอยู่รอด และกลายเป็นเท็จหากไม่มีประโยชน์"